Wat heb je nodig om te leren haken?
Wat heb je nodig om te leren haken?
Haken is een eeuwenoude handwerktechniek die in de afgelopen jaren weer enorm populair is geworden. Of je nu kleurrijke dekens, schattige knuffels (amigurumi), kledingstukken of woonaccessoires wilt maken: haken biedt eindeloze mogelijkheden voor creativiteit en ontspanning. Maar als je net begint, kan het lastig zijn om te weten waar je moet beginnen. Welke materialen heb je nodig? Welk garen is geschikt voor beginners? Welke haaknaald kies je? In dit artikel leggen we stap voor stap uit wat je nodig hebt om te leren haken, zodat je met vertrouwen aan je eerste project kunt beginnen.
1. Haaknaalden
De haaknaald is natuurlijk het belangrijkste gereedschap als je gaat haken. Haaknaalden zijn verkrijgbaar in verschillende maten en materialen. Als beginner is het belangrijk om een haaknaald te kiezen die goed in de hand ligt en past bij het garen dat je gebruikt.
Soorten haaknaalden
- Aluminium haaknaalden: Licht en betaalbaar. Veel beginners starten hiermee omdat ze makkelijk te verkrijgen zijn.
- Plastic haaknaalden: Ze zijn lichtgewicht, maar kunnen wat buigzaam zijn, vooral in grotere maten.
- Houten of bamboe haaknaalden: Warmer en zachter in de hand. Deze zijn fijn voor mensen met gevoelige handen of gewrichten.
- Haaknaalden met ergonomisch handvat: Voor meer comfort bij langdurig haken. Deze hebben een zachte of rubberen grip en zijn zeer geschikt voor beginners.
Welke maat haaknaald?
Haaknaalden worden aangeduid in millimeters (bijvoorbeeld 3,0 mm of 5,0 mm). De maat die je nodig hebt, hangt af van het garen dat je gebruikt. Op de wikkel van een bol garen staat meestal een aanbevolen haaknaaldmaat. Voor beginners is een haaknaald van 4,0 mm of 5,0 mm vaak ideaal, in combinatie met medium dik garen (bijvoorbeeld garen met dikte “worsted” of “aran”).
2. Garen
Garen is er in honderden soorten, kleuren en diktes. Als beginner is het verstandig om een eenvoudig garen te kiezen dat prettig werkt en niet snel splijt.
Soorten garen
- Katoen: Glad, stevig en ideaal voor kleine projecten zoals amigurumi of onderzetters. Splijt soms wat sneller.
- Acryl: Goedkoop, zacht en makkelijk te hanteren. Ideaal voor beginners en voor dekens of sjaals.
- Wol: Warm en elastisch, maar soms lastiger voor beginners omdat het moeilijker kan zijn om de steken te zien.
Welke dikte?
Voor de eerste haakoefeningen is het handig om met medium dik garen te beginnen, bijvoorbeeld DK (double knitting) of aran/worsted weight. Deze garens zijn dik genoeg om de steken goed te kunnen zien, maar niet te zwaar of stug om mee te werken.
3. Schaar
Een goede, scherpe schaar is onmisbaar bij het haken. Je hebt hem nodig om je draad netjes af te knippen. Gebruik bij voorkeur een klein handwerkschaartje; die zijn precies en makkelijk in gebruik.
4. Stopnaald of wolnaald
Als je een haakproject afrondt, moet je de losse draadjes wegwerken. Dit doe je met een stopnaald of wolnaald. Dit zijn naalden met een stompe punt en een groot oog, zodat je er eenvoudig garen doorheen kunt halen. Ze zijn verkrijgbaar in metaal of kunststof. Een setje met verschillende maten is handig.
5. Stekenmarkeerders
Voor beginners kunnen stekenmarkeerders erg handig zijn. Ze helpen je om het begin of einde van een toer aan te geven of om belangrijke punten in je werk te markeren. Zeker als je in het rond haakt, bijvoorbeeld bij een muts of amigurumi, zijn ze onmisbaar.
Je kunt speciale plastic stekenmarkeerders kopen die open en dicht klikken, maar ook een paperclip, veiligheidsspeld of zelfs een stuk contrasterend garen kan dienst doen als markeerder.
6. Meetlint of liniaal
Als je een project op maat wilt maken – zoals een kledingstuk of sjaal – is het belangrijk om je werk regelmatig op te meten. Met een flexibel meetlint kun je eenvoudig controleren of je de juiste afmetingen aanhoudt. Dit is ook handig als je het patroon volgt en de proeflap (ook wel “steekverhouding”) moet meten.
7. Patroon of instructie
Hoewel je ook vrij kunt haken op gevoel, is het voor beginners aan te raden om een eenvoudig haakpatroon te volgen. Zo leer je verschillende steken en technieken op een gestructureerde manier.
Waar vind je haakpatronen?
- Boeken en tijdschriften over haken
- Websites zoals Ravelry, Drops Design of Pinterest
- YouTube (veel tutorials stap voor stap)
- Nederlandse haakblogs met gratis patronen
- Online cursussen en haakgroepen op Facebook
Zoek een patroon dat duidelijk is en geschikt voor beginners. Veel patronen vermelden een moeilijkheidsgraad en de benodigde steken.
8. Begrijpen van haaktermen en -symbolen
Haakpatronen gebruiken vaak afkortingen en haaksymbolen. Als beginner is het goed om een lijstje bij de hand te houden met de meest voorkomende termen, zoals:
- l = losse
- v = vaste
- hst = halfstokje
- st = stokje
- meerdering = 2 steken in één steek haken
- mindering = 2 steken samenhaken
Patronen in het Engels gebruiken andere termen dan Nederlandse patronen, en zelfs binnen het Engels zijn er verschillen tussen US- en UK-termen. Let dus goed op welke terminologie gebruikt wordt.
9. Oefenproject
Start met een eenvoudig oefenproject. Goede eerste projecten zijn:
- Een onderzetter
- Een granny square
- Een sjaal in rechte toeren
- Een simpel tasje
- Een pannenlap
Kies een project waarbij je veel dezelfde steken oefent, zodat je het ritme van het haken leert kennen. Je zult merken dat je na een paar avonden oefenen al soepeler gaat haken.
10. Geduld en motivatie
Hoewel dit geen tastbaar materiaal is, is het net zo belangrijk als de rest: geduld. Haken leren kost tijd. In het begin voelt het vaak onhandig of frustrerend. Je draad glijdt van de naald, je steken zijn ongelijk of je mist toeren. Dat is volkomen normaal. Geef jezelf de tijd om te leren, en wees trots op elke kleine vooruitgang.
Om gemotiveerd te blijven, helpt het om lid te worden van een haakgroep, online of in het echt. Je kunt er vragen stellen, inspiratie opdoen en je werk laten zien.
Bonus: Haaktas of etui
Als je eenmaal meerdere haaknaalden en accessoires hebt, is het handig om ze netjes bij elkaar te houden. Er zijn mooie haaktassen of etuis verkrijgbaar waarin je alles kunt opbergen. Zo kun je je spullen makkelijk meenemen en blijft alles georganiseerd.
Conclusie
Haken is een laagdrempelige en rustgevende hobby, die met een paar basisbenodigdheden al toegankelijk is voor iedereen. Je hebt geen grote investering nodig om te starten. Met een haaknaald, een bol garen en wat geduld kom je al een heel eind.
Samenvatting van wat je nodig hebt om te leren haken:
- Een haaknaald (bij voorkeur maat 4,0 mm of 5,0 mm)
- Garen (bij voorkeur acryl of katoen, niet te dun)
- Een scherpe schaar
- Een stopnaald of wolnaald
- Stekenmarkeerders
- Een meetlint
- Een patroon of tutorial
- Basiskennis van haaktermen
- Een eenvoudig oefenproject
- Geduld en plezier!
Veel haakplezier gewenst! En vergeet niet: oefening baart kunst. Iedere meesterhaakster is ooit ook met een losse en een vaste begonnen.
